Khi tuổi tác lớn dần theo thời gian, có 1 vấn đề đa số người cao tuổi hay gặp phải, đó chính là mất ngủ. Nguyên nhân mất ngủ thì có khá nhiều lý do, có thể do bệnh lý, có thể vì lo lắng, suy nghĩ nhiều. Người già thường ít vận động, và ít tiếp xúc với ánh sáng nên thường khó ngủ, ngủ không ngon. Ngoài ra khi có tuổi, tâm sinh lý thay đổi rất nhiều, thường hay có cảm giác tủi thân, cô đơn, vì sự khác biệt suy nghĩ giữa các thế hệ. Mất ngủ kéo dài ảnh hưởng rất không tốt tới sức khỏe của người cao tuổi. Lúc này, cần có chế độ ăn hợp lý để hạn chế tình trạng mất ngủ, mang lại cho người già giấc ngủ ngon.
Nguyên nhân gây mất ngủ ở người cao tuổi
Có nhiều nguyên nhân gây mất ngủ ở người cao tuổi. Phụ thuộc vào tuổi tác, sức khỏe, thói quen sinh hoạt, ảnh hưởng tâm lý… Người cao tuổi ít hoạt động thể lực, ít tiếp xúc với ánh sáng, dễ bị thức giấc hơn… Bên cạnh đó, việc mắc các bệnh lý. Như: sa sút trí tuệ, tim mạch, viêm nhiễm đường hô hấp, đau xương khớp, trầm cảm, hen suyễn… Cũng là một trong những nguyên nhân gây mất ngủ ở người cao tuổi. Ngoài ra, theo sự phát triển tâm sinh lý. Chu kỳ thức ngủ sẽ thay đổi dần theo tuổi tác. Ở người cao tuổi, thời gian ngủ sẽ ít dần. Có khuynh hướng ngủ muộn hơn và thức dậy sớm hơn.
Người cao tuổi không ngủ được. Còn do tâm lý thường nghĩ về quá khứ, hay lo lắng và dễ xúc động… Loại trừ nguyên nhân mất ngủ do bệnh lý. Thì cách điều trị mất ngủ tốt nhất là áp dụng các biện pháp không dùng thuốc. Trong đó cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp. Chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và chất lượng giấc ngủ. Đồ ăn, thức uống có những loại gây khó ngủ, mất ngủ. Nhưng cũng có những loại có tác dụng cải thiện tình trạng rối loạn giấc ngủ rất tốt. Vậy người cao tuổi bị mất ngủ, ngủ không ngon giấc. Nên ăn uống thế nào để có giấc ngủ tốt?
Ăn đủ chất, ăn đúng giờ và thức ăn nấu mềm
Trước tiên, người cao tuổi cần ăn uống đủ chất. Thực đơn hằng ngày phải đảm bảo đầy đủ 4 nhóm thực phẩm. Cụ thể: nhóm bột đường (chủ yếu từ các loại ngũ cốc). Nhóm chất đạm (thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu, đỗ…). Nhóm chất béo (mỡ động vật, dầu thực vật). Nhóm vitamin và khoáng chất (các loại rau, củ, quả tươi…). Do khả năng nhai nuốt và hấp thu dinh dưỡng kém. Nên thức ăn hàng ngày của người cao tuổi cần được chế biến mềm, nhừ. Giúp người cao tuổi dễ ăn, dễ nuốt và dễ tiêu hóa. Nên ăn các món hấp, luộc, hầm nhừ… Các món cháo, súp, canh hầm… Rất tốt cho khả năng ăn uống và hấp thu dinh dưỡng của người cao tuổi.
Ăn đúng giờ, không bỏ bữa. Nếu người già yếu bị mệt không ăn được nhiều. Gia đình nên chia nhỏ bữa ăn phù hợp. Mỗi lần ăn một ít, cách khoảng 2-3 tiếng ăn một lần. Làm sao để đảm bảo đủ số lượng và chất lượng dinh dưỡng cần thiết. Không nên ăn quá no, hoặc ăn bữa ăn quá nhiều chất đạm, béo. Ăn trước khi ngủ có thể gây đầy bụng, khó tiêu, ậm ạch, khó chịu dẫn đến mất ngủ. Tuy nhiên cũng không nên để bụng đói khi đi ngủ. Sẽ dễ bị cơn đói đánh thức vào giữa đêm.
Thực phẩm giàu vitamin B giúp hạn chế mất ngủ
Người cao tuổi nên ăn thực phẩm giàu vitamin nhóm B. Các thực phẩm giàu vitamin B1, B3, B5, B6, B12. Như: thịt, cá, sữa, trứng, gan động vật, ngao, hàu, trai, các loại hải sản. Rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu… Rất tốt cho hoạt động của hệ thần kinh. Giúp ngăn ngừa mệt mỏi, trầm cảm, đau đầu, giảm trí nhớ, mất ngủ… Các thực phẩm giàu magiê. Như: các loại rau lá xanh như rau chân vịt, các loại hạt, đậu và ngũ cốc nguyên hạt… Cũng rất tốt với người bị mất ngủ. Magiê là khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Giúp làm dịu hệ thần kinh trung ương ảnh hưởng tới giấc ngủ.
Ngoài ra, người cao tuổi bị mất ngủ. Cũng có thể sử dụng một số thực phẩm đã được chứng minh có tác dụng an thần. Như: lá vông, hạt sen, tâm sen, long nhãn, táo đỏ… Cách dùng: hãm uống thay trà hoặc nấu cháo ăn giúp cải thiện giấc ngủ tốt. Hạn chế thức ăn nhiều chất béo. Như: thực phẩm chế biến sẵn, các món xào, chiên nhiều dầu mỡ…. Không nên sử dụng đồ uống có chứa chất kích thích, gây mất ngủ. Như rượu, bia, trà đặc, cà phê, pepsi, coca… Không uống nhiều nước trước khi đi ngủ. Để hạn chế tình trạng đi tiểu đêm làm gián đoạn giấc ngủ. Không hút thuốc lá và tránh hít phải khói thuốc lá…
Lời kết
Để cải thiện tình trạng mất ngủ hiệu quả. Bên cạnh việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp. Người cao tuổi cần thực hiện lối sống lành mạnh, sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý. Nên sống lạc quan, tinh thần thoải mái, tránh xúc động hay những lo lắng không cần thiết. Nếu bị rối loạn giấc ngủ kéo dài. Người bệnh cần đi khám bác sĩ chuyên khoa. Để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và có biện pháp điều trị phù hợp.