Đột quỵ ở trẻ được ví như ‘sát thủ giấu mặt’ đang âm thầm cướp đi tuổi thơ của trẻ nếu như không được phát hiện, xử trí kịp thời. Bệnh này không chỉ có ở người lớn, mà đột quỵ ở trẻ em thường xảy ra do các bệnh lý tim bẩm sinh, các rối loạn đông cầm máu hay bệnh lý tự miễn, dấu hiệu không rõ ràng.
Bác sĩ chuyên khoa 2, Nguyễn Thụy Minh Thư, tại Phòng khám Nhi – Tiêm ngừa, ở Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cho biết trước đây thì người ta vẫn cho rằng đột quỵ chỉ xảy ra ở những người cao tuổi. Tuy nhiên, đột quỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, và kể cả trẻ nhỏ. Đột quỵ ở trẻ nhỏ sẽ được chia làm 2 dạng là đột quỵ nhồi máu, đột quỵ xuất huyết. Trong đó, phổ biến nhất đó là đột quỵ xuất huyết.
Đột quỵ là tình trạng gì?
Đột quỵ còn được gọi là tai biến mạch máu não. Tình trạng này xảy ra khi lượng máu nuôi não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể. Khiến cho não bị thiếu oxy và thiếu dinh dưỡng. Trong vòng vài phút nếu không được cung cấp đủ oxy và dinh dưỡng các tế bào não sẽ bắt đầu chết.
Theo bác sĩ Minh Thư, nguyên nhân thường gặp gây ra đột quỵ xuất huyết ở trẻ em là dị dạng mạch máu não. Như dị dạng động mạch não, túi phình mạch máu não. Khi bệnh nhi có túi phình mạch máu não hoặc dị dạng động tĩnh mạch não. Thường bé không có bất kỳ biểu hiện gì. Đôi khi có thể có đau đầu, co giật…
“Nhưng khi những tổn thương này vỡ ra, gây xuất huyết não. Sẽ ảnh hưởng nguy kịch đến tính mạng bệnh nhi. Vì vậy cần nhận biết sớm trong những trường hợp này”, bác sĩ Thư nói.
Ngoài ra, nguyên nhân gây đột quỵ ở trẻ em còn do bệnh lý tim bẩm sinh; rối loạn đông cầm máu như bệnh Hemophillia. Xuất huyết giảm tiểu cầu và các bệnh lý tự miễn như hội chứng Anti phospholipid…
Khó nhận biết, khó điều chỉnh
Đột quỵ ở trẻ em chủ yếu do bệnh lý tim bẩm sinh. Bất thường mạch máu não và dấu hiệu ban đầu khá mờ nhạt. Rất dễ nhầm lẫn với những bệnh lý co giật, viêm màng não; yếu liệt tay chân…
“Về mặt quy trình điều trị đột quỵ cấp của thế giới, ở trẻ em và người lớn đều giống nhau. Là đều sử dụng thuốc tiêu sợi huyết tĩnh mạch. Hoặc lấy huyết khối thông tắc mạch máu lớn. Nếu như ở người trưởng thành đột quỵ thường dễ dàng điều chỉnh thì trẻ em lại rất khó phát hiện, khó điều chỉnh. Bởi chủ yếu xuất phát từ bẩm sinh, bất thường về mạch máu.
Tuy nhiên, khi phát hiện được đột quỵ kịp thời. Trẻ em có lợi thế hơn so với người lớn về khả năng phục hồi các chức năng vận động; chức năng thần kinh và các biến cố thường thấp hơn”- BS Thắng phân tích.
Dấu hiệu đột quỵ ở trẻ em
Đối với trẻ lớn, dấu hiệu đột quỵ tương tự người lớn như méo miệng, nói đớ, liệt nửa người đột ngột. Còn ở trẻ nhỏ, những dấu hiệu này rất khó có thể nhận ra. “Có nhiều trường hợp đột quỵ không có biểu hiện rõ ràng mà trẻ chỉ đột ngột lơ mơ, lừ đừ hoặc bứt rứt, quấy khóc, nôn ói… Những triệu chứng này rất chung chung và có thể nhầm lẫn với các bệnh lý khác như viêm màng não”, bác sĩ chia sẻ.
Khi phụ huynh phát hiện trẻ có biểu hiện đột quỵ, cần nhanh chóng gọi cấp cứu để kịp đưa trẻ đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Trẻ được cấp cứu sớm, nguy cơ để lại di chứng thấp, thời gian hồi phục nhanh hơn.
Bác sĩ Minh Thư khuyến cáo để phòng ngừa đột quỵ ở trẻ, phụ huynh nên tầm soát bệnh lý tim, nếu trong gia đình có rối loạn đông máu trẻ cần được kiểm tra chức năng đông máu, tái khám thường xuyên với trẻ có hội chứng đáp ứng viêm hệ thống.
Theo Bộ Y tế, mỗi năm Việt Nam ghi nhận thêm khoảng 200.000 ca đột quỵ mới, trong đó gần 50% số ca sẽ tử vong, 90% để lại di chứng do hầu hết đều đến viện khi đã qua khung giờ vàng.
Đọc thêm các phương pháp Phòng bệnh cho trẻ em khác.