Cái lưỡi của chúng ta không chỉ biết nói những điều bạn biết, mà thâm chí, ngay cả những điều bạn chưa biết về sức khỏe của chính mình. Lưỡi cũng có thể nói ra được! Lưỡi của người khỏe mạnh thì thường có màu hồng, cùng với lớp phủ màu trắng mỏng cũng như được bao phủ bởi nhiều gai nhỏ mịn. Cần đi gặp bác sĩ nếu có được sự thay đổi về màu sắc, hình dạng hoặc kích thước của chiếc lưỡi, hoặc cơn đau lưỡi kéo dài hơn một vài ngày, theo Cleveland Clinic. Tiến sĩ Daniel Allan, là bác sĩ từ Trung tâm Y tế Gia đình Cleveland Clinic (Mỹ), đã giải mã những dấu hiệu ở lưỡi.
6 dấu hiệu thay đổi về màu sắc của lưỡi
Lưỡi có lớp phủ màu trắng hoặc đốm trắng – dấu hiệu của bệnh Leukoplakia.
Lưỡi có màu trắng hoặc đốm trắng trên lưỡi có thể là dấu hiệu của bệnh Leukoplakia. Đây là bệnh mà các tế bào trong miệng phát triển quá mức, dẫn đến các mảng trắng trên lưỡi và bên trong miệng. Người hút thuốc lá thường mắc bệnh này.
Mặc dù bệnh Leukoplakia không nguy hiểm, nhưng điều nguy hiểm là bệnh này có thể dẫn đến ung thư. Nếu gặp những dấu hiệu của bệnh này, nên đi gặp bác sĩ. Mảng trắng còn là dấu hiệu của nấm miệng.
Khi lưỡi có màu đỏ
Lưỡi đỏ có thể là dấu hiệu của:
- Suy tim
Bệnh nhân suy tim có lưỡi đỏ hơn với lớp phủ màu vàng.
Thành phần và số lượng vi khuẩn ở bệnh nhân suy tim cũng khác so với người không bệnh.
Nghiên cứu mới cho thấy hệ vi khuẩn ở lưỡi có thể giúp phát hiện, chẩn đoán và theo dõi lâu dài bệnh nhân suy tim.
- Sốt ban đỏ
Đây là bệnh nhiễm trùng khiến lưỡi có hình dạng giống như quả dâu tây – đỏ và sần sùi. Nếu bị sốt cao, đau họng và lưỡi đỏ, cần đi khám ngay, bác sĩ Allan cảnh báo.
- Bệnh Kawasaki
Bệnh này cũng có thể khiến lưỡi có hình dạng giống quả dâu tây. Thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi và kèm theo sốt cao. Bác sĩ Allan khuyến cáo đây là bệnh nghiêm trọng cần đi khám ngay lập tức, theo Cleveland Clinic.
Lưỡi đỏ còn cơ thể do thiếu vitamin B12 hoặc a xít folic.
Khi lưỡi chuyển sang màu đen
Ở một số người, gai lưỡi nhô lên cao hơn bình thường. Vi khuẩn phát triển ở những gai này, làm chúng trông sẫm màu hoặc đen trông giống như lông, tiến sĩ Allan nói. Nhưng bệnh này không nghiêm trọng.
Trong một số ít trường hợp, lưỡi đen có thể do bệnh tiểu đường hoặc HIV, do dùng thuốc kháng sinh hoặc hóa trị.
Xem thêm các bài viết về Thông tin sức khỏe tại đây.
Khi lưỡi có màu tím
Lưỡi có thể chuyển sang màu tím do lưu thông máu kém hoặc bệnh tim, theo Medical Today.
Lưỡi màu tím cũng có thể là dấu hiệu của bệnh Kawasaki. Đây là bệnh hiếm gặp nhưng nghiêm trọng gây viêm mạch máu, cần phải đi khám ngay.
Lưỡi chuyển sang màu xanh da trời
- Lưỡi có màu xanh có thể chỉ ra thiếu ô xy trong máu. Nguyên nhân có thể do:
- Thiếu ô xy từ phổi
- Rối loạn về máu
- Bệnh về mạch máu
- Bệnh thận
Nồng độ ô xy trong máu thấp là nghiêm trọng và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức, theo Medical Today.
Lưỡi xanh cũng có thể do bệnh chàm.
Lưỡi bị đau hoặc sần sùi cũng là dấu hiệu cần đi khám ngay
Những vết sưng đau trên lưỡi có thể là do:
- Loét
Bác sĩ Allan nói rằng nhiều người thỉnh thoảng vẫn bị loét lưỡi. Thường là do căng thẳng. Các vết loét thường lành mà không cần điều trị trong vòng 1 – 2 tuần.
- Ung thư miệng
Một khối u hoặc loét ở lưỡi không khỏi trong vòng 2 tuần có thể là dấu hiệu của ung thư miệng.
Bác sĩ Allan lưu ý rằng nhiều bệnh ung thư miệng sẽ không bị đau trong giai đoạn đầu, vì vậy đừng nghĩ rằng không đau thì không sao, theo Cleveland Clinic.
Phòng ngừa ung thư lưỡi
Bác sĩ Allan khuyên mọi người nên kiểm tra lưỡi hằng ngày khi đánh răng. Bất kỳ sự đổi màu, u cục, vết loét hoặc đau nên được theo dõi và đi khám ngay nếu không khỏi trong vòng 2 tuần, theo Cleveland Clinic.
Không có cách nào ngăn ngừa hoàn toàn ung thư lưỡi phát triển. Tuy nhiên nếu phát hiện thấy bất kỳ dấu hiệu nào, hãy đi khám càng sớm càng tốt. Phát hiện càng sớm, điều trị càng sớm, kết quả mang lại càng cao, tiên lượng càng tốt.
Để giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư lưỡi, có thể thay đổi một số hành vi lối sống như:
- Bỏ hút thuốc lá.
- Tránh nhai trầu.
- Bỏ hoàn toàn, hoặc hạn chế lượng rượu uống vào.
- Chế độ ăn cân bằng, lành mạnh, nhiều rau xanh và hoa quả.
- Thực hành vệ sinh răng miệng tốt: dùng chỉ nha khoa, đánh răng thường xuyên, khám răng định kỳ.
- Tiêm phòng HPV.
- Thực hành quan hệ tình dục an toàn và sử dụng màng chắn khi quan hệ bằng miệng.